Longafweercellen kunnen allergische reacties verergeren
Onderzoekers van het VIB-UGent Centrum voor Inflammatieonderzoek hebben ontdekt dat bepaalde afweercellen in de longen een dubbele rol spelen bij allergische aandoeningen zoals astma. Hoewel deze cellen normaal gezien helpen om de longen gezond te houden, kunnen ze tijdens een allergische reactie juist bijdragen aan extra ontsteking.
Het gaat om alveolaire macrofagen, afweercellen die zich in de longblaasjes bevinden. In gezonde omstandigheden fungeren ze als bewakers: ze ruimen schadelijke deeltjes op en voorkomen dat het afweersysteem overdreven reageert. Het nieuwe onderzoek toont echter aan dat deze cellen bij blootstelling aan allergenen van functie kunnen veranderen.
"Alveolaire macrofagen worden al lange tijd gezien als vredestichters in de longen", aldus Stijn Verwaerde (VIB-UGent), arts, doctoraatsstudent, en eerste auteur van de studie. "Onze resultaten laten zien dat ze tijdens allergische reacties juist het tegenovergestelde kunnen doen en de ontsteking kunnen aanwakkeren."

Tijdens een allergische reactie schakelen de macrofagen over naar een ontstekingsbevorderende toestand. Ze sturen dan signalen uit die andere afweercellen aantrekken, waardoor de ontsteking in de longen toeneemt en klachten zoals benauwdheid en ademhalingsproblemen kunnen verergeren. Daarnaast zagen de onderzoekers dat sommige macrofagen samensmelten tot grote cellen die de structuur van het longweefsel kunnen veranderen.
Deze bevindingen doorbreken het klassieke beeld van alveolaire macrofagen als stabiele en onveranderlijke cellen. Ze blijken opvallend flexibel en sterk beïnvloedbaar door hun omgeving, soms met nadelige gevolgen voor de longgezondheid.
De ontdekking biedt nieuwe inzichten in hoe allergische longaandoeningen ontstaan en verergeren. Door beter te begrijpen welke rol deze afweercellen spelen, hopen onderzoekers in de toekomst behandelingen te ontwikkelen die ontstekingen verminderen zonder de normale werking van de longen te verstoren.
Publicatie
Innate type 2 lymphocytes trigger an inflammatory switch in alveolar macrophages. Verwaerde, Hastir, et al. Immunity, 2025.
Financiering
Dit werk werd ondersteund door EOS, ERC, de Universiteit Gent en FWO.