Immuuncellen herprogrammeren om kankerbehandeling te verbeteren
Wetenschappers van het VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie identificeren een manier om de strijd van het immuunsysteem tegen kanker te versterken
Leuven, 11 maart 2025 – Solide tumoren vormen vaak een uitdagende omgeving voor de T-cellen van ons immuunsysteem. Door het metabolisme van deze T-cellen te herprogrammeren, toonden wetenschappers van het VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie en hun medewerkers een opmerkelijk vermogen om de strijd van het immuunsysteem tegen kanker te versterken, wat veelbelovend is voor het verbeteren van hidige kankerbehandelingen. Hun werk verschijnt in het vakblad Nature Metabolism.
Tumoren en immuuncellen
De afgelopen decennia hebben immuuntherapieën kankerbehandeling gerevolutioneerd door het immuunsysteem te 'leren' tumoren aan te vallen. Deze therapieën schieten echter vaak tekort bij solide tumoren, waar een vijandige tumoromgeving de activiteit van immuuncellen belemmert. Bij kankers met een hoog sterftecijfer, zoals pancreaskanker, kan de tumoromgeving bijvoorbeeld de immuuncellen schaden door voedingstekorten, een andere zuurtegraad, en lage zuurstofniveaus.
Maar wat als we de T-cellen van het immuunsystem kunnen herprogrammeren zodat ze andere voedingsstoffen kunnen gebruiken?
"We hebben ons gericht op de metabolische paden die de werking van T-cellen regelen," zegt Dr. Samantha Pretto (VIB-KU Leuven), eerste auteur van de studie, "om mechanismen te vinden die hen kunnen helpen om te gedijen in uitdagende omstandigheden. Als we T-cellen konden herprogrammeren om een andere voedselbron te gebruiken, zouden ze langer kunnen overleven in tumoren en effectiever zijn in de strijd tegen kanker."
Een metabolisch manoeuvre
De wetenschappers richtten zich op het enzym Elovl1 als doelwit om T-cellen te herprogrammeren. Door Elovl1 te blokkeren konden T-cellen vetzuren in plaats van glucose gebruiken als energiebron.
Prof. Max Mazzone (VIB-KU Leuven) zegt: "Specifiek verbeterde het blokkeren van Elovl1 niet alleen de energie-efficiëntie van de T-cellen, maar stelde het hen ook in staat om zich sneller te vermeerderen en een robuuste antitumoractiviteit te behouden. T-cellen die deze metabolische herprogrammering ondergingen, konden niet alleen langer overleven, maar bleven ook actief en effectief in de strijd tegen kankercellen."
In een overtuigende demonstratie van het potentieel van deze aanpak, toonden de onderzoekers aan dat het blokkeren van Elovl1 in combinatie met het verstrekken van immuuncontrolepunttherapieën de T-celreacties in experimentele modellen van melanoom en pancreaskanker aanzienlijk verbetert. Deze sterkere antitumorreacties vergroten de kans op succesvolle behandelingsresultaten.
"Door de metabolische aanpak te verschuiven naar T-celtherapie, openen we opwindende nieuwe wegen voor kankerbehandeling, met name voor patiënten met beperkte opties", zegt Mazzone. "Onze bevindingen suggereren dat het aanpassen van het T-celmetabolisme deze cellen niet alleen helpt kanker effectiever te bestrijden, maar ook de algehele werkzaamheid van bestaande immunotherapieën verbetert."
Nu de zoektocht naar effectievere kankerbehandelingen doorgaat, markeert deze innovatieve studie een belangrijke stap voorwaarts in het versterken van T-cellen om de obstakels te overwinnen die worden veroorzaakt door solide tumoren.
Publicatie
A functional single cell metabolic survey identifies Elovl1 as a target to enhance CD8+ T cell fitness in solid tumors. Pretto et al. Nature Metabolism, 2025.
Financiering
Dit werk werd ondersteund door FWO, Stichting Tegen Kanker, NIH, Deutsche Forschungsgemeinschaft, Melanoma Research Alliance en ERC.
Vragen van patiënten
Een doorbraak in onderzoek is niet hetzelfde als een doorbraak in de geneeskunde. De realisaties van VIB-onderzoekers kunnen de basis vormen voor nieuwe therapieën, maar het ontwikkelingstraject duurt nog jaren. Dit kan veel vragen oproepen. Daarom vragen we u om vragen in uw rapport of artikel te verwijzen naar het e-mailadres dat VIB hiervoor ter beschikking stelt: patienteninfo@vib.be. Iedereen kan via dit adres vragen stellen over dit en ander medisch gericht onderzoek rechtstreeks aan VIB.
Gunnar De Winter
