Klinische proef toont potentieel van osteoporose medicatie voor handartrose
Onderzoekers van het Universitair Ziekenhuis Gent, Universiteit Gent en VIB-UGent Centrum voor Inflammatieonderzoek Gent tonen aan dat antilichaamtherapie effectief kan zijn tegen erosieve handartrose. Het gebruik van het antilichaam denosumab leidt tot positieve bot remodellering en het voorkomen van gewrichtsschade. Ze tonen voor het eerst aan dat structurele schade bij erosieve hand artrose kan afgeremd worden. De resultaten verschijnen in Nature Medicine.
15 februari 2024
Botten en gewrichten
Het erosieve type van handartrose is een veel voorkomende, inflammatoire vorm van osteoartritis die de gewrichten in de vingers aantast. Hierdoor gaat deze aandoening gepaard met pijn en functie verlies en kan op termijn tot een sterke functionele handicap leiden door aantasting van handfunctie. Hoewel de huidige therapieën de symptomen kunnen verlichten, pakken ze de structurele schade in de aangetaste handen niet aan.
Recent onderzoek suggereert echter dat mensen met erosieve hand osteoartritis ook andere bijkomende problemen ontwikkelen. Over het algemeen zijn hun botten brozer en verliezen ze bot en kraakbeen naarmate de aandoening vordert, zelfs in botten en gewrichten die niet onmiddellijk worden aangetast door de handartrose. Met andere woorden: erosieve handartrose is geen ‘lokale’ ziekte, maar veeleer een ‘systemische’ botaandoening.
Prof. Ruth Wittoek (Universiteit Gent), eerste auteur van de studie: “Het besef dat we te maken hebben met een systemische ziekte heeft ons ertoe aangezet te overwegen dat we mogelijk een behandeling nodig hebben die ook systemisch is. Het antilichaam denosumab wordt al gebruikt voor de behandeling van osteoporose en kanker-geassocieerd botverlies, waardoor het een uitstekende kandidaat is tegen erosieve handartrose.
Prof. Gust Verbruggen (Universiteit Gent), gedeelde eerste auteur: “We anticipeerden dat door osteoporotische medicatie te gebruiken we de structurele schade kunnen afremmen en daarom focusten we op de impact van denosumab op radiografische progressie in erosieve handartrose.”
Antilichaamtherapie
Om het potentieel van denosumab te testen, rekruteerden de onderzoekers 100 patiënten met erosieve handartrose, die vervolgens willekeurig werden verdeeld in een behandelings- en een placebogroep – een dubbelblinde, gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde studie, die de gouden standaard is voor medische interventie onderzoeken.
Gedurende 48 weken kregen de patiënten elke drie maanden 60 mg denosumab of een placebo. Na die behandelingsperiode vertoonden de mensen die het antilichaam kregen een positieve bot remodellering en minder gewrichtserosie vergeleken met de placebogroep, evenals een betere botmineraaldichtheid in hun wervelkolom. Belangrijk is dat de antilichaambehandeling niet tot meer bijwerkingen leidde.
Prof. Dirk Elewaut (VIB-UGent), senior auteur van de studie: “We leveren een proof-of-concept dat denosumab een waardevol hulpmiddel kan zijn bij de behandeling van erosieve handartrose.Dit is ook de eerste maal dat aangetoond werd dat afremmen van structurele progressie een haalbaar doel is in deze aandoening.”
Deze studie toont aan dat denosumab positieve effecten heeft op erosieve handartritis door bot remodellering en het voorkomen van gewrichtserosie. Dit werk ondersteunt ook het concept dat erosieve handartrose een systemische aandoening die een systemische behandeling vereist.
Publicatie
Wittoek, Verbruggen, et al. RANKL-blockade for erosive hand osteoarthritis: A randomized, placebo-controlled phase 2a trial. Nature Medicine, 2023. Doi: 10.1038/s41591-024-02822-0
Vragen van patiënten
Een doorbraak in onderzoek betekent niet hetzelfde als een doorbraak in de geneeskunde. De verwezenlijkingen van VIB-onderzoekers kunnen de basis vormen voor nieuwe therapieën, maar het ontwikkelingstraject neemt nog jaren in beslag. Dit kan veel vragen oproepen. Daarom vragen we u om in uw reportage of artikel te verwijzen naar het e-mailadres dat VIB hiervoor ter beschikking stelt. Iedereen kan er met vragen omtrent dit en ander medisch gericht onderzoek terecht: patienteninfo@vib.be.
