Plantenonderzoek legt de basis voor duurzame cosmetica met anti-verouderingseffect

Gent, 16 oktober 2025 – Planten zijn een rijke bron van stoffen die tekenen van huidveroudering kunnen tegengaan en ontstekingen afremmen. Binnen het Europese onderzoeksproject InnCoCells identificeerden wetenschappers, waaronder onderzoekers van VIB en UGent, een reeks veelbelovende plantaardige ingrediënten die niet alleen wetenschappelijk onderbouwde effecten hebben op huidcellen, maar ook duurzaam geproduceerd kunnen worden. Dit grootschalige onderzoek opent de deur naar een nieuwe generatie milieuvriendelijke ingrediënten voor cosmetica.

“InnCoCells is de meest volledige wetenschappelijke verkenning tot nu toe van plantaardige ingrediënten voor cosmetica,” zegt prof. Alain Goossens van het VIB-UGent Centrum voor Planten Systeembiologie. ​ “Voor mijn onderzoeksgroep bood de samenwerking met andere Europese onderzoeksinstituten, universiteiten, kmo’s en bedrijven een unieke kans om onze fundamentele kennis over plantmetabolisme te verbinden met toegepast onderzoek. Het is bijzonder verrijkend om te zien hoe de uitwisseling van expertise leidt tot nieuwe perspectieven voor duurzamere innovatie in de cosmeticasector.”

Een brede Europese samenwerking rond plantenextracten

Het InnCoCells-consortium, gecoördineerd door het VTT Technical Research Centre of Finland, bracht 17 partners uit 11 Europese landen samen, van onderzoeksinstituten en universiteiten tot kmo’s en industriële spelers. Binnen het project stonden de VIB-UGent-onderzoekers in voor de identificatie van meer dan honderd beloftevolle plantensoorten. Andere partners evalueerden de plantenextracten dan op hun invloed op veroudering en ontsteking van de huid. Dat onderzoek leidde tot de identificatie van vijfentwintig extracten die veelbelovend zijn als ingrediënten voor huidverzorgingsproducten.

Het project luidt een nieuw tijdperk in voor het onderzoek naar cosmetische ingrediënten. Waar vroeger vaak één enkel plantenbestanddeel centraal stond, koos InnCoCells voor een brede, systematische screening van plantenextracten. Daarnaast ging er ook aandacht naar hoe deze stoffen duurzaam geproduceerd kunnen worden: uit planten- en weefselculturen in bioreactoren of zelfs via upcycling van landbouwreststromen. De duurzaamheid en economische haalbaarheid van de verschillende productiesystemen werden beoordeeld via levenscyclusanalyses en techno-economische evaluaties.

Van kustplant tot basilicum: onverwachte bronnen van werkzaamheid

Vooral extracten uit celculturen van Cochlearia danica (Deens lepelblad), Capsicum chinense (een tropische peper) en wortelculturen van Ocimum basilicum (basilicum) springen eruit. ​

Het extract van C. danica, een kleine kustplant uit Noord-Europa, komt als beste naar voren in de studies voor de productie van meerdere bioactieve stoffen met wetenschappelijk bewezen werking. Het extract vertoont sterke ontstekingsremmende en anti-verouderingseffecten in vitro, en bovendien een krachtige antimicrobiële activiteit die sterker is dan veel stoffen die vandaag in cosmetica worden gebruikt.

Extracten van C. chinense-celculturen vertonen eveneens een sterke antimicrobiële werking tegen schadelijke huidbacteriën, en remmen zelfs de ziekenhuisbacterie Staphylococcus aureus MRSA. Tegelijkertijd beschermt het extract huidcellen tegen stress en gaat het verouderingsprocessen tegen zonder irritatie te veroorzaken, zoals vaak gebeurt bij populaire stoffen zoals retinol of vitamine C. 

De basilicumextracten blijken dan weer bijzonder effectief in het tegengaan van enzymen die collageen en hyaluronzuur afbreken. Dit wijst op hun potentieel om huidveroudering te vertragen zonder de hydratatie aan te tasten. 

“Deze resultaten tonen hoe natuur en wetenschap elkaar kunnen versterken om de volgende generatie cosmetische ingrediënten te ontwikkelen,” zegt projectcoördinator Kirsi-Marja Oksman-Caldentey van VTT. “Voor het eerst bouwen we aan een pijplijn van ingrediënten die wetenschappelijk onderbouwde voordelen voor de huid combineren met een verantwoorde, schaalbare productie. Dat sluit niet alleen aan bij de verwachtingen van consumenten en de schoonheidsindustrie, maar ook bij de bredere doelstellingen van de Europese bio-economie.”

Van fundamenteel inzicht tot toepassing

De ontdekkingen binnen InnCoCells tonen hoe fundamenteel plantenonderzoek de basis kan vormen voor concrete, duurzame innovaties. De partners van het project onderzoeken momenteel nieuwe samenwerkingsmodellen om deze ingrediënten naar de markt te brengen. Daarbij ligt de nadruk niet alleen op wetenschappelijke validatie, maar ook op de identificatie van de juiste partners voor productie en toepassing in huidverzorgingsproducten.

“We waren actief betrokken bij de selectie van geschikte plantensoorten,” legt prof. Goossens uit. “Dat werk vormt een belangrijk onderdeel van de InnCoCells-pijplijn die nu verder wordt uitgebouwd. Het is inspirerend om te zien hoe onze kennis wordt ingezet om de ontwikkeling van duurzame, plantaardige ingrediënten voor de cosmeticasector mogelijk te maken.” duurzame, plantaardige ingrediënten voor de cosmeticasector mogelijk te maken.”

Over InnCoCells

InnCoCells was een onderzoeks- en innovatieproject van 4,5 jaar, gefinancierd door het Horizon 2020-programma van de Europese Unie, met een totaalbudget van 7,9 miljoen euro. Het project werd gecoördineerd door het VTT Technical Research Centre of Finland en had als doel nieuwe, duurzame productiesystemen te ontwikkelen voor plantaardige cosmetische ingrediënten met wetenschappelijk gevalideerde biologische activiteit en werkzaamheid.

Om dat te bereiken combineerde InnCoCells geavanceerde plantenwetenschap, biotechnologie en teeltmethoden – waaronder serreteelt, aeroponische teelt en plantenculturen – met circulaire benaderingen zoals het upcyclen van landbouwreststromen.

Het project omvatte 17 partners uit 11 Europese landen, waaronder onderzoeksinstellingen zoals VIB, universiteiten, kmo’s, een groot bedrijf en sectororganisaties. Het consortium bundelde de krachten om nieuwe ontdekkingen vlot te vertalen van het laboratorium naar toepassingen in de cosmetica. ​

For more information: 

Sooike Stoops ​ 

VIB press 

+32 474 28 92 52 

Alain Goossens, Prof. Dr. 

InnCoCells WP leader 

Principal Investigator VIB-UGent Center for Plant Systems Biology 

alain.goossens@psb.vib-ugent.be 

+32477 81 97 18 

Kirsi-Marja Oksman-Caldentey, PhD 

InnCoCells Coordinator 

Senior Advisor, VTT 

kirsi-marja.oksman@vtt.fi 

+35 840 55 22 082 

Over VIB

Basisonderzoek in de levenswetenschappen, dat is de kernactiviteit van VIB. Enerzijds de grenzen verleggen van wat we weten over moleculaire mechanismen, hoe deze mechanismen levende wezens zoals mensen, dieren, planten en micro-organismen regelen, en anderzijds zorgen voor tastbare resultaten die bijdragen aan een betere samenleving. Gestoeld op een partnerschap met vijf Vlaamse universiteiten - UGent, KU Leuven, Universiteit Antwerpen, Vrije Universiteit Brussel en Universiteit Hasselt – en een stevig investeringsprogramma, bundelt VIB de expertise van 81 onderzoeksgroepen in één instituut. Het techtransfer-team van VIB vertaalt proactief biologische inzichten in nieuwe economische activiteiten die op hun beurt weer kunnen leiden tot nieuwe producten, medicijnen e.d. die kunnen gebruikt worden in de geneeskunde, landbouw en tal van andere toepassingen. VIB neemt ook actief deel aan het publieke debat over biotechnologie door het ontwikkelen en verspreiden van een breed scala aan wetenschappelijk onderbouwde informatie over alle aspecten van de biotechnologie. Meer info op www.vib.be.

Over het VIB-UGent Centrum voor Planten Systeembiologie

Het VIB-UGent Centrum voor Planten Systeembiologie wil inzicht krijgen in hoe planten groeien en reageren op de omgeving. Hun wetenschappers bestuderen hoe bladeren en wortels worden gevormd, welke micro-organismen er op en rond de plant leven en welke stoffen planten aanmaken. Ze brengen de genetische verscheidenheid van het plantenrijk in kaart. Deze kennis kan leiden tot duurzame innovaties in landbouw en voeding.