VIB onderzoekers ontdekken nieuwe manier om immunotherapie bij kankerpatiënten te ondersteunen en stimuleren
Therapeutische inductie van High-Endothelial Venules (HEVs) kan de infiltratie van lymfocyten verhogen en draagt bij tot het afremmen van tumorgroei
24 november 2022
Gent/Leuven, 24 November 2022 – Het onderzoeksteam van Gabriele Bergers (VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie) kon dankzij gespecialiseerde onderzoeksmethoden een manier ontdekken om lymfocyten beter te laten infiltreren in de micro-omgeving van tumoren. Door zogenaamde High-Endothelial Venules te induceren, kon het team onder leiding van Gerlanda Vella en Yichao Hua de beschermingsbarrière die immuuncellen in de bloedvaten van tumoren tegenhoudt, omzeilen. De ontdekking is een grote stap vooruit in het gebruik van nieuwe methodes om de respons van patiënten op immunotherapie te verhogen.
Immunotherapie, specifiek in de vorm van immune checkpoint blockade (a-CLTA4/a-PD(L)-1), heeft voor ongeziene voordelen gezorgd in de behandeling van kankerpatiënten. De zogenaamde ICB behandeling blokkeert immune checkpoint eiwitten waardoor ze niet kunnen binden met hun doelwit eiwtten. Dat helpt het lichaam om kankercellen te herkennen en aan te vallen. Tot nu was er echter een groot aandeel patiënten die niet de nodige respons vertoonden bij dergelijke immunotherapiën. Lymfocyten, de immuuncellen die verantwoordelijk zijn voor het verdelgen van kankercellen, kunnen vaak niet genoeg in de tumor infiltreren door diens afweeronderdrukkende micro-omgeving. Meerbepaald fungeren de bloedvaten die zich rond een tumor vormen als een barrière waardoor het voor lymfocyten haast onmogelijk wordt om in de buurt van de kankercellen te komen.
Gabriele Bergers, VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie: “Bij patiënten die goed reageren op dergelijke ICB behandelingen zijn de resultaten vaak spectaculair. Met ons onderzoek wilden we dan ook manieren vinden om dit soort behandelingen voor meer patiënten mogelijk te maken. Om dat te doen moesten we een manier vinden om de beschermende barrière van de tumorvasculatuur – de bloedvaten rond een tumor – te omzeilen.”
Het team van Gabriele kon eerder al aantonen dat de aanwezigheid van TLLS (Tertiary Lymphoid Like Structures) werd geassocieerd met een betere respons van patiënten op ICB behandelingen. Het proces achter de vorming van die structuren bleef echter lang een mysterie. In een onderzoekspaper die nu ook in Cancer Cell werd gepubliceerd, kon het team nu aantonen hoe HEVs (High-Endothelial Venules) in tumoren worden geinduceerd en zo tot de vorming van TLLS leiden. Een belangrijke ontdekking die mogelijks het pad effent om ICB behandelingen bij meer patiënten in te zetten.
Het Bergers Lab aan het VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie.
Gaan er nieuwe deuren open voor ICB behandelingen?
HEVs zijn structuren die voornamelijk in lymfeklieren en andere secundaire organen die deel uitmaken van het lymfevatenstelseln voorkomen. Ze fungeren als toegangsweg om lymfocyten te calibreren en klaar te stomen voor ze zich in het lichaam gaan rondbewegen om vijandige cellen aan te vallen. In een model met muizen met darmkanker, borstkanker en melanoom kon het Bergers lab ontdekken dat HEVs niet enkel de weg naar de tumor openen, maar dat ze ook specifieke immuunniches vormen die voorlopercellen bevatten. Die cellen zijn op hun beurt verantwoordelijk voor de vorming en verspreiding van T-cellen, een type lymfocyten.
Gabriele Bergers: “We waren in de wolken door onze ontdekking dat therapeutisch geïnduceerde HEVs niet alleen voor een betere infiltratie van lymfocyten in de tumorvasculatuur zorgde, maar ook resulteerde in de vorming van niches die de immuuncellen konden verspreiden! Je zou kunnen zeggen dat we de achilleshiel van de tumor hebben ontdekt: het ene plekje in de tumorvasculatuur dat we kunnen uitbuiten om kankercellen aan te vallen.”
De ontdekking biedt nieuwe perspectieven in zowel immunotherapiën die op Immune Checkpoint Blockers rekenen als ook andere immuunmodulerende behandelingen. In combinatie met de therapeutisch geïnduceerde HEVs kan de respons van patiënten op dergelijke behandelingen mogelijks verbeterd worden. Dat kan op zijn beurt dan weer leiden tot nieuwe manieren om immunotherapie te ondersteunen en versterken.
Lees de volledige paper hier.
Vragen van patiënten
Een doorbraak in onderzoek betekent niet hetzelfde als een doorbraak in de geneeskunde. De verwezenlijkingen van VIB-onderzoekers kunnen de basis vormen voor nieuwe therapieën, maar het ontwikkelingstraject neemt nog jaren in beslag. Dit kan veel vragen oproepen. Daarom vragen we u om in uw reportage of artikel te verwijzen naar het e-mailadres dat VIB hiervoor ter beschikking stelt. Iedereen kan er met vragen omtrent dit en ander medisch gericht onderzoek terecht: patienteninfo@vib.be.
Over het VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie
Kanker heeft vele oorzaken. Vaak gaat het om een combinatie van levensstijl, omgevingsfactoren en variaties in de genen. We moeten kanker op verschillende fronten bestrijden, en dat kan alleen op basis van kennis. Onderzoekers van het VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie ontrafelen nieuwe mechanismen om zo specifiekere opsporingstechnieken én behandelingen te ontwikkelen.