VIB Spatial Catalyst effent het pad naar professionalisering van spatial technologie
De Spatial Catalyst zal expertise om complex ruimtelijk onderzoek mogelijk te maken samenbrengen
23 mei 2023
Gent, 23 mei 2023 – Spatial omics, ofwel ruimtelijke omics-technologie, is een opkomende discipline in het wetenschappelijk onderzoek die de laatste jaren geleidelijk aan belang heeft gewonnen. Voortbouwend op de brede technologische expertise van VIB Technologies, benut VIB ruimtelijke technologieën binnen haar nieuw Spatial Catalyst project. Op die manier hoopt de organisatie ruimtelijke technologieën toegankelijker te maken door ze te integreren in alle lagen van haar onderzoeksactiviteiten.
Of het nu gaat om proteomics, nucleomics of metabolomics: Omics-technologieën hebben de levenswetenschappen met rasse schreden naar de 21e eeuw gebracht. De laatste jaren zijn de interacties tussen al deze verschillende onderzoeksgebieden aanzienlijk toegenomen, waardoor er binnen het onderzoeksgebied sprake is van een ware omics revolutie. Dankzij deze interacties krijgen onderzoekers immers een veel nauwkeuriger beeld van biologische processen. Door inzichten uit meerdere gegevensstromen te combineren, is het mogelijk om een visuele voorstelling van biologische weefsels en organismen op cellulair niveau te ontwikkelen. Dat is precies waar Spatial Omics in het spel komt.
De toekomst voorspellen op cellulair niveau
Spatial technologie is een game-changer in de levenswetenschappen. De afgelopen jaren ontstond het veld als een uitloper van single cell technologie en werd het cruciaal in het nauwkeurig visueel in kaart brengen van informatiestromen uit verschillende bronnen zoals beeldvormingstechnieken, sequenering en massaspectrometrie op weefsels en organen. Omdat spatial technologie plaatsvindt op het snijpunt van verschillende technologieën is de data output bijzonder hoog.
Evelien Van Hamme, hoofd van de VIB Spatial Catalyst: “Spatial omics is een relatief nieuw veld in de omics-technologie dat we kunnen gebruiken om de ruimtelijke verdeling van cellen te beoordelen en dit geeft ons een ongeëvenaard nauwkeurig beeld van de interacties tussen cellen.”
Dankzij ruimtelijke technologieën beschikken onderzoekers over de nodige middelen om de rol van elke cel in een orgaan nauwkeurig in kaart te brengen. Dat maakt het mogelijk om specifieke biologische scenario's te identificeren en bijvoorbeeld te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen in de omgeving van cellen. Onderzoekers kunnen dankzij die technologische ondersteuning het verloop van een ziekte voorspellen of zelfs bepalen of bepaalde kankercellen gevoelig zullen zijn voor een specifieke behandeling zoals immuuntherapie. Doordat ruimtelijke technologieën zo verweven zijn met verschillende gebieden van technologische en wetenschappelijke expertise, is interdisciplinaire samenwerking er dan ook een sleutelprincipe.
Verder bouwen op jarenlange expertise
Omdat VIB een lange geschiedenis van expertise in omics-technologieën heeft, was de basis voor het opzetten van een geprofessionaliseerd spatial omics-team al aanwezig. Voortbouwend op die expertise, brengt VIB Technologies talent uit de hele organisatie samen onder haar nieuwe Spatial Catalyst noemer. Het team zal als een soort vliegende dokter te werk gaan: flexibel en in nauwe samenwerking met alle kernfaciliteiten en onderzoekscentra van VIB. Door expertise in data-analyse en technische knowhow aan te leveren, wil de Spatial Catalyst ruimtelijke technologieën op grote schaal ontsluiten.
Evelien Van Hamme: "De Spatial Catalyst heef als ambitie om ruimtelijke technologieën toegankelijk te maken voor al onze wetenschappers. We willen het gebruik van onze bestaande infrastructuur en expertise op dit gebied in kaart brengen, versterken en promoten om wetenschappers te helpen de technologie in te zetten voor hun onderzoek. We hebben al een aantal mooie voorbeelden van hoe VIB in het verleden ruimtelijke technologieën heeft ingezet waaruit blijkt hoe goed deze kunnen bijdragen tot baanbrekende wetenschap."
Het potentieel van Spatial Technologies is niet te onderschatten. In een artikel dat eerder al in Nature werd gepubliceerd, gebruikten Jean-Christophe Marine en Panagiotis Karras van het VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie ruimtelijke technologie om die specifieke celpopulatie te identificeren die verantwoordelijk is voor tumorgroei en diens associatie met een specifieke locatie in het getroffen weefsel. Een uitstekende weergave van het potentieel van ruimtelijke technologie voor nieuwe therapeutische strategieën.
Omdat ruimtelijke technologieën wetenschappers in staat stellen individuele cellen met een ongekende resolutie in kaart te brengen, kunnen zij veel beter voorspellen hoe cellen zich in de loop van de tijd zullen ontwikkelen. Het onderzoek van Jean-Christophe en Panagiotis is maar één voorbeeld; er zijn er nog veel meer. Zo combineerden Martin Guilliams en Charlotte Scott van het VIB-UGent Centrum voor Inflammatieonderzoek ruimtelijke technologieën om een ruimtelijke proteogenomische atlas te maken van de gezonde en zwaarlijvige menselijke en muizenlever. Hun bevindingen kunnen makkelijk worden vertaald in een relatief goedkope, grootschalige screeningtest voor eventuele verstoringen van de leverhomeostase.
