Darmkanker detecteren dankzij microben
30 april 2024
Leuven 30/04/2024 – Onderzoekers van het Vlaams darmflora project hebben duizenden stoelgangstalen onderzocht om zo meer inzicht te krijgen in microben die mogelijk darmkanker kunnen voorspellen. Dankzij een nieuwe, grote studie kunnen ze de huidige manier van darmkankerdetectie verfijnen. Hun onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijk magazine Nature Medicine.
Het Vlaams Darmflora Project, bezield door onderzoekers van VIB-KU Leuven, verzamelde de afgelopen jaren stoelgangstalen van meer dan 5000 gezonde vrijwilligers. In een nieuw project werkten ze samen met onderzoekers in UZ Leuven, AMC en Janssen Pharmaceutica om een beeld te krijgen welke bacteriën een indicatie kunnen zijn voor de ontwikkeling van darmkanker. In deze studie werden de stalen van 589 Leuvense patiënten in verschillende stadia van darmkanker geanalyseerd, en vergeleken met duizenden stalen van het Vlaams darmflora project, en data van meer dan 4000 stalen van voorgaande kankerstudies.
Voor hun analyse hielden de onderzoekers deze keer ook rekening met andere factoren die de darmomgeving beïnvloeden. Bepaalde parameters staan er immers om bekend om ook een effect te hebben op de darmflora. De resultaten werpen nu een nieuw licht op darmkanker screening. Zo blijkt dat Fusobacterium nucleatum, een bacterie die momenteel gebruikt wordt als indicator voor darmkanker, weinig diagnostische waarde heeft bij kankerontwikkeling. Andere, niet gebruikte bacteriën tonen dan wel weer een duidelijk verband.
Soms lijkt een bacterie iets met darmkanker te maken te hebben, terwijl ze eigenlijk gelinkt is aan het hebben van diarree of darmonstekingen. Door al deze factoren mee te nemen in het onderzoek hebben we nu heel specifiek de juiste signalen opgepikt. – Professor Jeroen Raes, groepsleider aan het VIB-KULeuven Center voor Microbiologie en Rega Instituut.
De resultaten van dit onderzoek kunnen belangrijke implicaties hebben voor de tijdige en efficiënte opsporing van darmkanker.
Darmkanker screening is heel belangrijk, maar door de hoge kost van colonoscopieën kan dit niet bij iedereen gebeuren. Stoelgangstesten zijn makkelijk en goedkoop – hoe preciezer ze zijn, hoe vroeger ze toegepast kunnen worden. - Professor Sabine Tejpar, gastro-enterologist en hoofd van Digestieve Oncologie aan UZ Leuven.
De wetenschappers willen graag benadrukken dat dit onderzoek tot stand is gekomen dankzij de medewerking en belangeloze inzet van artsen, apotheken en deelnemers.
De originele publicatie : DOI 10.1038/s41591-024-02963-2
Vragen van patiënten
Een doorbraak in onderzoek betekent niet hetzelfde als een doorbraak in de geneeskunde. De verwezenlijkingen van VIB-onderzoekers kunnen de basis vormen voor nieuwe therapieën, maar het ontwikkelingstraject neemt nog jaren in beslag. Dit kan veel vragen oproepen. Daarom vragen we u om in uw reportage of artikel te verwijzen naar het e-mailadres dat VIB hiervoor ter beschikking stelt. Iedereen kan er met vragen omtrent dit en ander medisch gericht onderzoek terecht: patienteninfo@vib.be.
Over het VIB-KU Leuven Centrum voor Microbiologie
De grote impact van bacteriën op onze gezondheid, het gebruik van gisten om de productie van chocolade, bier of bio-ethanol te verbeteren, gisten als modelsysteem voor menselijke ziekten… het is een greep uit de onderzoekstopics van de onderzoekers van het VIB-KU Leuven Centrum voor Microbiologie. Hun onderzoek heeft dan ook belangrijke implicaties in diverse toepassingsgebieden.
Over VIB
Basisonderzoek in de levenswetenschappen, dat is de kernactiviteit van VIB. Enerzijds de grenzen verleggen van wat we weten over moleculaire mechanismen, hoe deze mechanismen levende wezens zoals mensen, dieren, planten en micro-organismen regelen, en anderzijds zorgen voor tastbare resultaten die bijdragen aan een betere samenleving. Gestoeld op een partnerschap met vijf Vlaamse universiteiten - UGent, KU Leuven, Universiteit Antwerpen, Vrije Universiteit Brussel en Universiteit Hasselt – en een stevig investeringsprogramma, bundelt VIB de expertise van 81 onderzoeksgroepen in één instituut. Het techtransfer-team van VIB vertaalt proactief biologische inzichten in nieuwe economische activiteiten die op hun beurt weer kunnen leiden tot nieuwe producten, medicijnen e.d. die kunnen gebruikt worden in de geneeskunde, landbouw en tal van andere toepassingen. VIB neemt ook actief deel aan het publieke debat over biotechnologie door het ontwikkelen en verspreiden van een breed scala aan wetenschappelijk onderbouwde informatie over alle aspecten van de biotechnologie. Meer info op www.vib.be.